Met nog maar enkele dagen te gaan naar de provinciale verkiezingen op 15 maart 2023, wilde Milieudefensie Amersfoort wel eens weten hoe de verschillende partijen aankijken tegen de stikstofproblematiek in de provincie Utrecht en hoe deze op te lossen.
Van alle deelnemende partijen zijn de verkiezingsprogramma’s voor 2023 doorgenomen en is vermeld hoe zij met de stikstofproblematiek willen omgaan.
Lees verder voor een overzicht per partij en een voorzichtige conclusie.
VVD
Boeren worden vooral gezien als ondernemers die gestimuleerd moeten worden om hun bedrijf te laten voortbestaan op een al dan niet milieuvriendelijke manier. Er worden geen concrete maatregelen genoemd als het gaat om het gebruik van mest, pesticiden, verdroging, het aantal dieren en de uitstoot van stikstof.
FvD
Het woord ‘stikstofcrisis’ komt wel in het programma voor, maar staat – heel veelzeggend – tussen aanhalingstekens. De voorstellen sluiten daar dan ook bij aan: vrijheid, blijheid voor de boeren en de vissers:
● Geen belemmeringen voor de agrarische sector en de visserij.
● Geen onteigening van onze boeren.
● Boeren zelf laten beslissen over hun bedrijfsvoering.
CDA
Het CDA wil samen met de boeren werken aan ‘toekomstbestendige boerenfamiliebedrijven en een gezonde natuur.’ Geen directe tekst over vermindering van de veestapel. Het gaat wel over ‘ingrijpende keuzes’ zonder dat duidelijk wordt welke dat zijn. ‘De provincie gaat hierbij in overleg aan de hand van de volgende stappen: praktijkmaatregelen (zoals voer en mest verdunnen), innovatie, andere bedrijfsvoering, verplaatsing en pas als laatste bedrijfsbeëindiging.’ En: ‘De provincie werkt aan vermindering van de stikstofuitstoot om natuurherstel te realiseren. De wet is hiervoor het kader; draagvlak en samenwerking zijn de manier van werken.’
Nadruk ligt op de lokale voedselproductie en de rol van de boer als natuurbeheerder.
PvdA
De stikstofcrisis wordt serieus genomen. Boeren die natuurherstellend willen gaan werken moeten tijdens het omschakelen steun van de provincie ontvangen, ook financieel. De PvdA wil de hoeveelheid vee terugdringen.
De concrete maatregelen:
– tegen extern salderen;
– vrijkomende stikstofruimte gebruiken voor woningbouw en PAS-melders;
– grondwaterpeil in de veenweidegebieden omhoog voor meer biodiversiteit.
– geen uitzonderingen bij het terugdringen van de stikstofuitstoot: ook auto’s en industrie moeten minderen.
– maximumsnelheid beperken, 100 op de snelweg, 80 op rondwegen, 60 op provinciale wegen.
Wat betreft de stikstofproblematiek, geeft de PvdA voorrang aan woningbouw boven de aanleg van wegen en industrieterreinen. Eventueel kunnen er woningen bij boerderijen gebouwd worden.
PVV
PVV lijkt de Boerenpartij van de 21e eeuw: ‘De boer moet alle ruimte krijgen om te boeren. Er is feitelijk geen stikstofcrisis.’ En: ‘Onze boeren hebben laten zien dat zij met hun innovatie en vakkennis de efficiëntste ter wereld zijn. De stikstofplannen moeten van tafel!’
Alle ruimte voor de boerenstand: regels desnoods aanpassingen ten gunste van hen. Behoud van huidige bedrijfsvoering is leidend.
SP
De SP is voor het terugdringen van de uitstoot van stikstof en het beschermen van de natuur, ‘maar wij zijn niet tegen boeren. Sterker nog; de SP wil méér boeren. Boeren zijn ook nodig voor natuurbehoud.’
De partij pleit voor betere inkomens voor de boeren en kortere ketens tussen boer en consument.
VOLT
VOLT noemt de transitie ‘een uitdaging voor de hele keten’. Dat betekent onder andere: Samenwerking van boer naar bord is belangrijk en de provincie kan deze partijen bijeenbrengen om de sector een perspectief te bieden. Boeren gaan we helpen (ook financieel) met de omslag naar een toekomstbestendige landbouw. Volt kiest voor maatwerk per boer.’
Stapsgewijs verduurzamen met ook natuurinclusieve vormen van landbeheer en veeteelt.
D66
D66 wil niet wachten met aanpakken stikstof of vervuiling, want zo kunnen we vooruit met bouwen woningen. D66 wil de vervuilende bio-industrie die zoveel stikstof uitstoot begrenzen.
De stikstof doelen moeten nu echt gehaald worden. De uitstoot moet in 2030 gehalveerd zijn en er moet vastgehouden worden aan die datum.
Aankopen vervuilende bedrijven staat niet bovenaan de lijst met mogelijkheden. D66 wil agrariërs helpen met omschakelen naar duurzaam bedrijf. Een voorbeeld daarvan is het opwekken van energie als nieuw verdienmodel.
D66 wil een ingrijpende verandering in onze manier van landbouw met minder dieren. Landbouwgrond kan ook aangekocht worden.
JA 21
De agrarisch sector wordt in haar voortbestaan bedreigd door absurde stikstof regels. Irrationeel stikstof beleid is volgens JA 21 gebaseerd op rekenmodellen om zelf gecreëerde Natura 2000 gebieden in stand te houden.
JA 21 wil kiezen voor een wetswijziging om NL uit de wurggreep te halen waarin de stikstof ons nu in houdt. Ze verzetten zich tegen het stikstofbeleid. Geen gedwongen uitkoop boeren. Vertrouwen op innovatieve kracht van de agrarisch sector. Minder Natura 2000 gebieden. De wet aanpassen.
Partij voor de Dieren
Regionale, plantaardige, biologische productie van voedsel via een ecologisch voedselsysteem.
Minder vlees, eieren en zuivel produceren en consumeren. Transitie naar plantaardige voedselketen. Boeren ondersteunen in deze overgang.
Minder stikstof biedt de kans om te investeren in alternatieve landbouw, natte veeteelt, voedselbossen, biologische teelt zonder mest en kunstmest.
Akkerbouw alleen voor menselijke consumptie; daardoor komt er veel landbouwgrond vrij.
De stikstofproblematiek vereist een forse inkrimping van het aantal dieren nl. 75% minder.
Technologische lapmiddelen (luchtwassers) hebben volgens PvdD geen zin.
De PvdD wil geen uitbreiding van veehouderijen toestaan en plantaardige voedselproductie.
Groen Links
Uitstoot van stikstof moet zo spoedig mogelijk omlaag. Er zijn krachtige instrumenten nodig en duidelijkheid en perspectief voor boeren. Meer aandacht voor koplopers. Ook andere sectoren moeten worden aangepakt (bouw, industrie en vervoer). Technologische innovaties zijn niet de oplossing.
Zwarte Piet is Zwart
De provincie moet de agrarische sector ondersteunen in plaats van onteigenen.
Christen Unie
Gebiedsgerichte maatregelen worden met alle belanghebbenden gezocht en niet zonder overleg opgelegd. Keuzes worden niet vanaf tekentafel, maar met boeren, ondernemers, gemeenten, natuurbeheerders, inwoners en bedrijven samen gemaakt. In gebiedsaanpak wordt vastgesteld wie welke reductie moet leveren en worden voorstellen gedaan voor de verdeling van schaarse stikstofruimte.
SGP
Gedwongen onteigening om natuurgebieden te creëeren of stikstofruimte vrij te spelen, wijzen we af.
Denk
Geen voorstander om boeren uit te kopen. Wel een beleid dat als het echt niet anders kan de provincie de mogelijkheid geeft om boeren uit te kopen. Wel moeten eerst andere uitstoot verminderende maatregelen worden toegepast.
BBB
Als boeren uit eigen keuze willen stoppen wordt dat door eerlijke en transparante afstemming mogelijk gemaakt. Geen gedwongen verkoop is geen optie.
Conclusie
We mogen concluderen dat de partijen die het milieu hoog in het vaandel hebben duidelijker zijn in hun standpunten en de manieren waarop de stikstofproblematiek moet worden aangepakt. De (al dan niet) traditioneel op landbouw gerichte partijen zijn heel voorzichtig in hun aanpak van stikstof en de manier waarop reductie al dan niet moet worden bereikt. Natuurlijk zijn er ook partijen die de aanpak van stikstof onnodig of overdreven vinden.
Onze oproep:
ga stemmen en neem de stikstofproblematiek mee in uw keuze!